رخدادهای قیامت
رخدادهای قیامت
- زنده شدن انسانها
قرآن مجید در آیات زیادی، چگونگی زندهشدن انسان در روز قیامت را بیان کرده است. در آیه ۶۸ سوره زمر بیان میکند که با یک بار دمیده شدن در صور اسرافیل، تمام بندگان میمیرند مگر کسانی که خدا بخواهد. آنگاه، بار دیگر در صور دمیده میشود و ناگهان همگی برخاسته و در انتظار محاسبه میمانند.
وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ ینْظُرُون (ترجمه: در صور که دمیده شود، آسمانیان و زمینیان بیهوش میشوند مگر آنها که خدا بخواهد و چون بار دیگر در آن دمیده شود ناگهان به پا خیزند و درنگرند.)[ الزمر–۶۸.]
- حسابرسی
مهمترین کار در قیامت، بررسی اعمال بندگان و محاسبه آنها است. این بررسی بر اساس قوانینی است که در قالب آموزههای اعتقادی و عملی(احکام) توسط پیامبران به مردم ابلاغ شده است. هر کسی مسئول عملکرد خود است و هیچ کس، نمیتواند بار گناه کسی را به دوش بکشد و به هیچ کس ظلمی نخواهد شد.
یک سری امور در حسابرسی اعمال مطرح است که عبارتاند از:
سوالهای قیامت: در قیامت از چند چیز سؤال میشود که قرآن به برخی از آنها اشاره کرده است:
- نعمتهای مادی و معنوی خداوند
- از مجرمان درباره گناهان اعتقادی، عملی و اخلاقی؛
- از مشرکان درباره رفتارشان با پیامبران
- در مورد دختران زنده به گور شده
- در مورد عُمر
- در مورد مال
- در مورد اعمال و رفتار
- در مورد محبت اهل بیت
پیامبر اکرم در این زمینه میفرماید:
در قیامت هیچ بندهای قدم از قدم بر نمیدارد تا از چهار چیز سؤال شود: از عمرش که در چه راهی تمام کرده؟ و از مالش که از کجا جمعآوری نموده و در چه راه مصرف کرده است؟ و از عملش که چه کاری انجام داده؟ و از محبت ما اهل بیت!
اعمال نیک غیر مسلمانان: اعمال افرادی که به خداو آخرت ایمان دارند و با انگیزه تقرب و نزدیکی به خداوند آنرا انجام دادهاند، مورد قبول قرار میگیرد و ثواب و پاداش به آن عطا میشود. اما غیر مسلمانانی که به خدا و آخرت ایمان دارند و عمل خیری را به قصد تقرب انجام میدهند، در صورتی که در ایمان نیاوردن تقصیری نداشته باشند، از اعمال خیر خود که ربطی به ایمان ندارد، بهرهمند میشوند. ولی اگر در ایمان نیاوردند تقصیر داشته باشند؛ یعنی با اسلام و آموزههای آن آشنا بوده ولی بدون دلیل و تنها به جهت تعصب و لجاجت از قبول آن سرباز زده باشد، تمام آن اعمال خیر به هدر خواهد رفت.
وضعیت مستضعفان: منظور از مستضعفان، افرادی هستند که از نظر فکری یا بدنی یا اقتصادی آن چنان ضعیفاند که قادر به شناسایی حق از باطل نشوند و یا اینکه با تشخیص عقیده صحیح، بر اثر ناتوانی جسمی یا ضعف مالی و یا محدودیتهایی که محیط بر آنها تحمیل کرده، قادر به انجام دادن وظایف خود به طور کامل نباشند و نتوانند مهاجرت کنند. به عنوان مثال، کسی که در سرزمینی قرار دارد که اکثریت آنان کافرند و قدرت به دست آنان است و عالم دینی هم وجود ندارد که معارف دین را به آنها برساند و یا محیط کفر و ترس اجازه نمیدهد به آن معارف عمل کنند و از سوی دیگر قدرت بیرون آمدن از آنجا و رفتن به محیط اسلام را هم ندارند و یا اینکه اصلًا به ذهنش خطور نکرده که دینِ حقّی وجود دارد. چنین کسانی، مشمول عفو و بخشش خداوند قرار میگیرند و به دوزخ نمیروند.
إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرّجَالِ وَالنّسَآءِ وَالْوِلْدَانِ لَایسْتَطِیعُونَ حِیلَةً وَلَا یهْتَدُونَ سَبِیلًا (ترجمه: مگر آن مردان و زنان و کودکان فرودستی که چارهجویی نتوانند و راهی نیابند.)[ نساء–۹۸.]
وضعیت دیوانگان: دیوانگان نیز تا زمانی که در این دنیا عقل ندارند و توان تشخیص حق را ندارند، تکلیف ندارند و در آخرت مورد بازخواست قرار نخواهند گرفت، زیرا یکی از شرایط تکلیف، عقل است.
امام صادق(ع) در روایتی بیان میکند:خداوند در قیامت در حساب بندگان بهاندازه عقلی که در دنیا به آنها داده است، دقت و سختگیری میکند.
وضعیت بچهها و خردسالان: کسانی که در کودکی و زمانی که هنوز توان تشخیص حق از باطل را نیافتهاند و پدر و مادرشان مسلمان بودهاند، به والدین خود ملحق شده و به بهشت میروند:
وَ الَّذینَ ءامَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذرّیتُهُمْ بإِیمن أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرّیتُهُمْ (ترجمه: و آنها که ایمان آوردند و فرزندانشان به پیروی از آنان ایمان اختیار کردند، فرزندانشان را [در بهشت] به آنها ملحق میکنیم.)[ طور–۲۱.]
نحوه برخورد خداوند با فرزندانی که والدین آنها کافر هستند، مشخص نیست، هرچند به اعتقاد شیعیان و بر اساس آیات قرآن کریم، قطعا عذاب نخواهند شد؛ زیرا عذاب در صورتی است که پیام خداوند به شخص رسیده باشد و او در حالی که به سن تکلیف رسیده و عقل دارد، با اختیار خود با دستور خداوند مخالفت کند. بنابراین، کسی که در کودکی از دنیا میرود، تکلیفی نداشته تا به جهنم برود.
رستاخیز حیوانات
از برخی آیات و روایات استفاده میشود که حیوانات نیز مانند انسانها در روز قیامت برانگیخته میشود و بهاندازه آگاهی و مسئولیتشان، حسابرسی میشوند. البته برخلاف انسانها که بعد از حسابرسی به بهشت یا جهنم میروند، حیوانات پس از حسابرسی و اجرای عدالت در حق آنها، دوباره میمیرند و خاک میشوند؛ یعنی اگر ستمی کرده باشند، در صحنه قیامت قصاص میشوند.
در حدیثی از ابوذر غفاری نقل شده روزی در محضر پیامبر بودند و در پیش روی آنان، دو بز به یکدیگر شاخ میزدند. حضرت از آنان پرسید: میدانید چرا اینها به یکدیگر شاخ زدند؟ حاضران گفتند: نه حضرت فرمود: اما خدا میداند و به زودی در میان آنها داوری خواهد کرد.
- امینی
- مهر 10, 1398
- 32 بازدید