تاریخ قرآن
تاریخ قرآن
- کتابت و تدوین
پیامبر اسلام(ص) بر حفظ و قرائت درست و کتابت آیات قرآن تأکید بسیار داشته است. به جهت کمی افراد باسواد و کمبود امکانات نوشتاری در سالهای آغازین بعثت، از ترس اینکه مبادا کلمهای از یاد رود یا اشتباه ضبط شود، تلاش داشت تا آیات به صورت درست، حفظ و قرائت شوند.او زمانی که آیهای نازل میشد، کاتبان وحی را فرا میخواند تا آن را بنویسند.آیات قرآن، به صورت پراکنده، بر پارههایی از پوست حیوانات، چوب درخت خرما، پارچه و کاغذ نوشته میشد.
پیامبر خود بر کار کتابت وحی نظارت میکرد. او پس از تلاوت آیات برای کاتبان وحی، از آنان میخواست که آنچه را نوشتهاند، بخوانند تا اشتباهات احتمالی در نوشتن، رفع شود.سیوطی نوشته است: در زمان پیامبر همهٔ قرآن نوشته شده بود، اما به صورت یکجا نبود و چینش سورهها مشخص نشده بود.
تدوین قرآن به شکل کنونی، در زمان پیامبر(ص) روی نداده است. به نوشته کتاب التمهید فی علوم القرآن، در دوره پیامبر، آیات و نامهای سورهها، با نظر او، مشخص شده بود؛ اما تدوین نهایی قرآن به صورت یک کتاب و چینش سورهها، پس از وفات پیامبر و به صلاحدید صحابه، انجام شده است. بر طبق این کتاب، نخستین کسی که قرآن را تدوین کرد، امام علی(ع) بود. او سورههای قرآن را بر پایه تاریخ نزول آنها، جمعآوری کرد.
- یکسانسازی مصحفها
پس از وفات پیامبر، اصحاب بزرگ او، هر یک به جمعآوری قرآن، اقدام کردند. مصحفهای بسیاری تدوین شد که در ترتیب سورهها و قرائت، با هم متفاوت بودند.این مسئله موجب شد که هر گروه از آنان قرائت خود از قرآن را درست و قرائت دیگری را نادرست بدانند.
با پیشنهاد حذیفه به عثمان برای یکیکردن مصحفها و موافقت اصحاب پیامبر، عثمان گروهی را مأمور این کار کرد.او افرادی را به سرزمینهای مختلف اسلامی فرستاد و همه قرآنهای موجود را جمعآوری کرد؛ سپس دستور داد آنها را از بین ببرند.بر طبق کتاب التمهید، قویترین احتمال درباره زمان یکیکردن قرآنها، سال ۲۵ قمری، است.
- موافقت امامان شیعه با مصحف عثمانی
بر اساس روایات، امامان شیعه با یکسانسازی قرآنها و همچنین با مُصحَفی که به دستور عثمان، تدوین شد، موافق بودهاند. سیوطی از امام علی (ع) نقل کرده است که عثمان درباره یکیکردن قرآنها با او مشورت کرده و او هم موافق این کار بوده است.همچنین نقل شده است که امام صادق(ع) شخصی را که در حضورش، برخلاف قرائت رسمی، قرآن میخواند، از این کار نهی کرده است.طبق کتاب التمهید، شیعیان همگی قرآنی را که امروزه در دست است، درست و کامل میدانند.
- امینی
- مهر 7, 1398
- 18 بازدید