سوره فاتحه یا حمد
سوره فاتحه یا حمد
نخستین سوره قرآن کریم، ملقب به ام الکتاب، از سورههای مکی و در جزء یک قرار دارد. این سوره از سورههای «قصار» است که در عین اختصار، بنا بر روایات، در معنا بزرگ و اساس قرآن است. سورهٔ فاتحه در نمازهای واجب و مستحب خوانده میشود و محتوای اصلی آن، توحید و سپاس خداوند است.در فضیلت این سوره آمده است، نزول آن باعث عدم نزول عذاب بر امت اسلام خواهد شد. خواندن سورهٔ حمد، پس از نمازهای واجب، بر بالین بیمار و هنگام گذاشتن مرده در قبر، مستحب است.
معرفی
- نامها و سبب نامگذاری
نام اصلی این سوره، به این جهت که اولین سوره قرآن است و قرآن با آن گشوده میگردد؛ فاتحة الکتاب است. این سوره نخستین سوره کاملی است که بر پیامبر(ص) نازل شد.ارزش و اهمیت خاص این سوره باعث شده بیش از بیست نام برای آن ذکر شود که مشهورترینِ آنها عبارتند از: حمد، ام القرآن، سبع المثانی، کنز، اساس، مناجات، شفاء، دعا، کافیه، وافیه، راقیه(تعویذ کننده و پناهدهنده).
- محل و ترتیب نزول
سوره حمد دو بار نازل شده است، یک بار ابتدای بعثت در مکه و بار دیگر پس از تغییر قبله در مدینه نازل شد؛ به همین جهت، به آن مثانی هم میگویند؛ البته از آن رو که اولین بار در مکه نازل شده، آن را سورهٔ مکی میخوانند. این سوره، نخستین سوره قرآن به ترتیب مصحف و بر اساس برخی روایات پنجمین سوره به ترتیب نزول و اولین سوره کامل نازل شده است.
- تعداد آیات و کلمات
سوره فاتحه ۷ آیه، ۲۹ کلمه و ۱۴۳ حرف دارد. این سوره به لحاظ لفظ و حجم، از سورههای کوچک قرآن یا مفصلات است و در میان مفصلات نیز از سورههای «قصار» به شمار میآید. بر طبق روایات، این سوره در عین اختصار، در معنا بزرگ و «ام الکتاب» و اساس قرآن است.
- اهمیت و جایگاه
سوره حمد در زندگی دینی و فرهنگی مسلمانان اهمیت فراوانی دارد. این سوره در نمازهای پنجگانه، ده بار بر طبق فقه امامیه و ۱۷ بار بر طبق فقه اهل سنت قرائت میشود.امام رضا(ع) قرائت این سوره را در ابتدای نماز به دلیل وجود تمامی خیر و حکمت دنیا و آخرت به صورت یکجا در این سوره میداند به صورتی که هیچ کلامی به جامعیت آن نمیرسد.
- امینی
- مهر 17, 1398
- 12 بازدید