جنگ صفین

جنگ صفین

نبرد میان امام علی(ع) و معاویه که در صفر سال ۳۷ هجری در منطقه‌ای به نام صفین رخ داد. در میانه جنگ، سپاه معاویه که در آستانه شکست بودند، قرآن بر نیزه کردند و به همین دلیل برخی از سپاهیان امام علی (ع) از ادامه جنگ سر باز زدند. سرانجام، داورانی برای حَکَمیَت میان دو طرف تعیین شد و جنگ بدون نتیجه خاتمه یافت. عَمّار و خُزَیمه در این جنگ شهید شدند.

زمینه جنگ صفین

هنگامی که امام علی(ع) به خلافت رسید، معاویه حاکم شام بود. سال‌ها پیش از آن (در سال ۱۸ق)، خلیفه دوم او را امیر دمشق کرده بودو در زمان خلیفه سوم، معاویه حاکم منطقه شام شده بود.امیرالمؤمنین تصمیم گرفت عبدالله بن عباس را حاکم ‏شام کند؛ پس نامه‏‌ای به معاویه نوشت و در آن نامه، از او خواست تا همراه اَشراف شام به مدینه بیاید و با حضرت بیعت کند؛ اما معاویه نه تنها از بیعت سر باز زد، خون‌خواهی از عثمان را پیش کشید.

امیرالمؤمنین (ع) در نامه گفته بود مردم بدون مشورت او عثمان را کشتند، ولی اکنون از روی مشورت و اجتماع، او را به خلافت انتخاب کرده‌اند. در یکی از نامه‌هایی که امام علی(ع) به معاویه نوشت این‌گونه آمده است:

“بیعت من یک بیعت عمومی است و شامل همه مسلمانان می‌شود، اعم از کسانی که در موقع بیعت در مدینه حاضر بوده و یا کسانی که در بصره و شام و شهرهای دیگر باشند و تو گمان کرده‌ای ‏که با تهمت زدن قتل عثمان نسبت به من می‌توانی از بیعت من سرپیچی کنی؟ همه می‌دانند که او را من نکشته‌ام تا قصاصی بر من لازم آید و ورثه عثمان در طلب خون او از تو سزاوارترند و تو خود از کسانی هستی که با او مخالفت کردی و در آن موقع که از تو کمک خواست، وی را یاری نکردی تا کشته شد.معاویه پاسخی به نامه نداد.پس از خاتمه جنگ جمل، امام(ع) در کوفه مستقر شد و کوشید معاویه را به اطاعت قانع کند.پس از آنکه امام (ع) مطمئن شد معاویه قصد بیعت و اطاعت ندارد و بزرگان کوفه مدافع حضرت در جنگ با شام‌اند، در خطبه‏‌ای عمومی، مردم را به جهاد فرا خواند.