درباره قرآن

درباره قرآن

قرآن در زندگی اجتماعی مسلمانان حضور پررنگی دارد. جلسات ختم قرآن عمومی در مساجد، حرم‌های امامان و امامزادگان و مجالس خانگی برگزار می‌شود.قرآن به سر گرفتن از آیین‌هایی است که شیعیان در شب‌های قدر انجام می‌دهند. در این آیین ضمن قراردادن قرآن بر روی سر، خداوند را به حق خود او و قرآن و معصومان، قسم می‌دهند تا گناهانشان را بیامرزد.در بسیاری از مجالس رسمی مسلمانان، مانند سخنرانی‌ها و آیین‌های اجتماعی از جمله ازدواج، آیاتی از قرآن قرائت می‌شود.یکی از آیین‌های رایج در ایران، ورود به منزل جدید با قرآن است. ایرانیان در اسباب‌کشی، ابتدا با قرآن وارد منزل جدید می‌شوند و سپس دیگر وسایل منزل را وارد می‌کنند.قرآن با آیین‌های نوروزی ایرانیان، پیوند محکمی دارد. در ایران، بر سر سفره هفت‌سین، قرآن می‌گذارند و هنگام تحویل سال نو، آیاتی از آن را تلاوت می‌کنند. همچنین در برخی از خانواده‌ها بزرگ‌ترها، از طریق قرآن عیدی می‌دهند. آنها مقداری پول در قرآن قرار می‌دهند و بچه‌ها با بازکردن آن، عیدی خود را برمی‌دارند.

قرآن در هنر

قرآن بازتاب فراوانی در هنر مسلمانان داشته است. بیشترین نمود آن در هنرهایی چون خوش‌نویسی، تذهیب، تجلید(جلدکردن)، ادبیات و معماری قابل مشاهده است. از آنجا که حفظ و انتشار قرآن، به وسیله نسخه‌نویسی صورت می‌گرفت، هنر خوش‌نویسی در میان مسلمانان بسیار، پیشرفت کرد و به تدریج قرآن با خط‌های گونانی چون نَسخ، کوفی، ثلث، شکسته و نستعلیق نوشته شد.آیات قرآن در ادبیات فارسی و عربی هم بسیار کاربرد داشته است. هم در نثر و هم در شعر فارسی و عربی، عبارات و مضامین قرآنی فراوانی به کار رفته است.

هنر معماری اسلامی بیش از هر چیزی، تحت تأثیر آیات قرآن بوده است. در بیشتر بناهای تاریخی مسلمانان، از جمله مساجد‌ و کاخ‌ها عبارت‌های قرآنی دیده می‌شود؛ همچنین برخی از مضامین قرآن چون اوصاف قرآن از بهشت و جهنم، در معماری بناها به کار رفته است.عبارت‌های قرآنی موجود در قبة الصخره واقع‌شده در بیت المقدس را از جالب‌ترین، کابردهای آیات قرآن در بناها دانسته‌اند. در کتیبه‌های این بنا که در سال ۷۱ق/۶۹۱م، ساخته شده است، عقاید اصلی دین اسلام و بخش‌هایی از آیات سوره‌های نساء، آل عمران و مریم دیده می‌شود.

دیدگاه مستشرقان

دانشمندان غیرمسلمان، پژوهش‌های فراوانی درباره ادبیات، محتوا و وحیانی‌بودن قرآن انجام داده‌‌اند. برخی از مستشرقان، قرآن را کلام پیامبر اسلام دانسته‌ و گفته‌اند: محتوای آن از منابع یهودی و مسیحی و اشعار دوره جاهلیت، اقتباس شده است؛ برخی نیز هر چند به صراحت، قرآن را وحیانی ندانسته‌اند، آن را برتر از کلام انسانی شمرده‌اند.

ریجارد بل، گفته است:‌ سبک ادبیات قرآن که در آن سجع و تکرار و تشبیه فراوان به کار رفته است، از متون یهودی و مسیحی و آیین حُنَفاء تأثیر گرفته است؛ در مقابل، نولدکه، سوره‌های قرآن به ویژه‌های سوره‌های مکی آن را به لحاظ ادبی، اعجازگونه دانسته و آیات قرآن را به نغمه فرشتگان تشبیه کرده است که جان مؤمنان را به وجد می‌آورد. موریس بوکای مستشرق فرانسوی، اعجاز علمی قرآن را مد نظر قرار داده و نوشته است: برخی از آیات قرآن با اکتشافات علمی جدید، کاملا مطابقت دارد. وی نتیجه گرفته است که قرآن دارای منشأ الهی است.