۲۰ حدیث درباره تواضع و فروتنی2

۲۰ حدیث درباره تواضع و فروتنی2

(۱۱) امام صادق علیه‏ السلام

إِنَّ صَاحِبَ الدِّینِ فَکَّرَ فَعَلَتْهُ السَّکِینَهُ وَ اسْتَکَانَ فَتَوَاضَعَ وَ قَنِعَ فَاسْتَغْنَى وَ رَضِیَ بِمَا أُعْطِیَ وَ انْفَرَدَ فَکُفِیَ الْإِخْوَانَ وَ رَفَضَ الشَّهَوَاتِ فَصَارَ حُرّاً وَ خَلَعَ الدُّنْیَا فَتَحَامَى الشُّرُورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ فَظَهَرَتِ الْمَحَبَّهُ وَ لَمْ یُخِفِ النَّاسَ فَلَمْ یَخَفْهُمْ وَ لَمْ یُذْنِبْ إِلَیْهِمْ فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ فَفَازَ وَ اسْتَکْمَلَ الْفَضْلَ وَ أَبْصَرَ الْعَافِیَهَ فَأَمِنَ النَّدَامَهَ.

آدم دین‏دار چون مى ‏اندیشد، آرامش بر جان او حاکم است. چون خضوع مى‏ کند متواضع است. چون قناعت مى ‏کند، بى‏ نیاز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهایى را برگزیده از دوستان بى‏ نیاز است. چون هوا و هوس را رها کرده آزاد است. چون دنیا را فرو گذارده از بدى ‏ها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افکنده محبتش آشکار است.مردم را نمى ‏ترساند پس از آنان نمى‏ هراسد و به آنان تجاوز نمى ‏کند پس از گزندشان در امان است. به هیچ چیز دل نمى ‏بندد پس به رستگارى و کمال فضیلت دست مى ‏یابد و عافیت را به دیده بصیرت مى‏ نگرد پس کارش به پشیمانى نمى‏ کِشد.

امالى (مفید) ص ۵۲، ح ۱۴

(۱۲) امام على علیه السلام

مَن أَتى غَنیّا فَتَواضَعَ لَهُ لِغِناهُ ذَهَبَ ثُلُثا دینِهِ؛

هر کس در مقابل ثروتمند به خاطر ثروتش تواضع کند دو سوم دینش از بین برود.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص ۵۰۸ ، حکمت ۲۲۸

(۱۳) دیلمى

کانَ النَّبىُّ صلى ‏الله‏ علیه ‏و‏ آله … یُسَلِّمُ عَلَى مَنِ اسْتَقْبَلَهُ مِنْ غَنِیٍّ وَ فَقِیرٍ وَ کَبِیرٍ وَ صَغِیرٍ وَ لَا یُحَقِّرُ مَا دُعِیَ إِلَیْهِ وَ لَوْ إِلَى حَشَفِ التَّمْرِ وَ کَانَ خَفِیفَ الْمَئُونَهِ کَرِیمَ الطَّبِیعَهِ جَمِیلَ الْمُعَاشَرَهِ طَلْقَ الْوَجْهِ بَسَّاماً مِنْ غَیْرِ ضَحِکٍ مَحْزُوناً مِنْ غَیْرِ عُبُوسٍ مُتَوَاضِعاً مِنْ غَیْرِ مَذَلَّهٍ جَوَاداً مِنْ غَیْرِ سَرَفٍ رَقِیقَ الْقَلْبِ رَحِیماً بِکُلِّ مُسْلِمٍ

رسول اکرم صلى ‏الله‏ علیه‏ و ‏آله به هر کس برخورد مى‏ نمودند، از بزرگ و کوچک، ثروتمند و فقیر، سلام مى‏ کردند و اگر به جایى حتى براى خوردن خرمایى خشک دعوت مى ‏شدند، آن را کوچک نمى‏ شمردند. زندگیشان کم هزینه بود، بزرگ طبع، خوش معاشرت و گشاده رو بودند،همیشه متبسم بودند بى آن‏که بخندند، محزون بودند بى ‏آن‏که اخمو باشند، متواضع بودند بى ‏آن‏که از خود ذلّتى نشان دهند، مى ‏بخشیدند ولى اسراف نمى ‏نمودند، دل نازک و نسبت به تمام مسلمانان مهربان بودند.

وسایل الشیعه ج ۵ ، ص ۵۴ ، ح ۵۸۸۶ – ارشاد القلوب(دیلمی) ج ۱، ص ۱۱۵

(۱۴) پیامبر صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله

مَنِ اقْتَصَدَ اَغْناهُ اللّه‏ُ وَ مَنْ بَذَّرَ اَفْقَرَهُ اللّه‏ُ وَ مَنْ تَواضَعَ رَفَعَهُ اللّه‏ُ وَ مَنْ تَجَبَّرَ قَصَمَهُ اللّه‏ُ؛

هر کس میانه‏ روى کند، خداوند بى‏ نیازش سازد و هر کس ریخت و پاش نماید، خداوند نادارش کند، هر کس فروتنى پیشه کند، خداوند بلندش نماید و هر کس بزرگى کند، خداوند خُردش نماید.

نهج الفصاحه ص ۷۵۵ ، ح ۲۹۳۹

(۱۵) امام صادق علیه ‏السلام

ثَلاثٌ تـُورِثُ المَحَبَّه: الـدَیـنُ وَ التَّـواضُعُ وَ البَذلُ؛

سه چیز است که محبت آورد: قـرض دادن و فـروتنـى و بخشـش.

تحف العقول ص۳۱۶

(۱۶) امام هادی علیه ‏السلام

التَواضُعُ أن تُعطِی الناسَ ما تُحبُّ أن تُعطاهُ؛

فروتنی در آن است که با مردم چنان کنی که دوست داری با تو چنان باشند .

کافی(ط-الاسلامیه) ج ۲ ،ص ۱۲۴ ، ح ۱۳

(۱۷) ابن شهر آشوب

کانَ النَّبىّ صلی الله علیه و آله قَبْلَ الْمَبْعَثِ مَوْصُوفاً بِعِشْرِینَ خَصْلَهً مِنْ خِصَالِ الْأَنْبِیَاءِ لَوِ انْفَرَدَ وَاحِدٌ بِأَحَدِهَا لَدَلَّ عَلَى جَلَالِهِ فَکَیْفَ مَنِ اجْتَمَعَتْ فِیهِ کَانَ نَبِیّا أَمِیناً صَادِقاً حَاذِقاً أَصِیلًا نَبِیلًا مَکِیناً فَصِیحاً عَاقِلًا فَاضِلًا عَابِداً زَاهِداً سَخِیّاً کَمِیّاً قَانِعاً مُتَوَاضِعاً حَلِیماً رَحِیماً غَیُوراً صَبُوراً مُوَافِقاً مُرَافِقاً لَمْ یُخَالِطْ مُنَجِّماً وَ لَا کَاهِناً وَ لَا عَیَّافا

رسول اکرم صلی الله علیه و آله پیش از مبعوث شدن، بیست خصلت از خصلت‏هاى پیامبران را دارا بودند، که اگر کسى یکى از آنها را داشته باشد، دلیل عظمت اوست؛ چه رسد به کسى که همه آنها را دارا باشد، آن حضرت پیامبرى امین، راستگو، ماهر، اصیل، شریف، استوار، سخنور، عاقل، با فضیلت، عابد، زاهد، سخاوتمند، دلیر و با شهامت، قانع، متواضع، بردبار، مهربان، غیرتمند، صبور، سازگار، و نرم‏خو بودند و با هیچ منجّم (قائل به تأثیر ستارگان)، غیب‏گو و پیش‏گویى هم‏نشین نبودند.

مناقب (ابن شهر آشوب) ج ۱، ص123

(۱۸) امام صادق علیه‏ السلام

إنَّ مِن التَّواضُعِ أن یَجلِسَ الرّجُلُ دُونَ شَرَفِهِ؛

تواضع در مجلس، آن است که کسى در کم‏تر از جایگاهش بنشیند

کافی(ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۱۲۳، ح ۹

(۱۹) امام صادق علیه‏ السلام

فیما أَوحَی اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ إلَی دَاوُدَ یا دَاوُدُ کَما أنَّ أقرَبَ النَّاسِ مِنَ اللهِ المُتَوَاضِعونَ کَذَلِکَ أبعَدُ الناسِ مِنَ اللهِ المُتَکَبِّرُونَ.

از جمله وحی های که خدای عزوجل به داود این بود: ای داود همچنان که نزدیک ترین مردم به خدا انسان های فروتن هستند، دور ترین مردم از خدا نیز متکبران اند.

کافی(ط-الاسلامیه) ج ۲ ، ص ۱۲۳ ، ح ۱۱

(۲۰) امام علی علیه‏ السلام

مَن تَواضَعَ قَلبُهُ لِلَّهِ لَم یَسأم بَدنهَ مِن طاعَهِ اللهِ

هر که قلبش برای خدا تواضع داشته باشد ، بدنش از طاعت خدا خسته نمی شود.

کنز الفؤاد ج ۱ ، ص ۲۷۸ – بحار الانوار(ط-بیروت) ج ۷۵ ، ص ۹۰ ، ح ۹۵